Teoretycznie z dziedziczeniem długów nie ma problemów, wszyscy wiedzą, że zadłużony spadek należy odrzucić. W teorii tak, ale w praktyce już tak wesoło nie jest. Wiele osób jest zaskoczonych, że kredyt to też element spadku. Śmierć kredytobiorcy nie wygasza umów kredytowych czy pożyczkowych.
Uważam, że banki świadomie udzielają kredytów osobom starszym by spadkobiercom naliczać odsetki karne (miałeś zadłużonego dziadka lub rodzica musisz zostać ukarany!)
Zgodnie z prawem spadkobierca (ustawowy i testamentowy) może: przyjąć spadek bez ograniczenia odpowiedzialności za długi (tzw. przyjęcie proste), przyjąć spadek z ograniczoną odpowiedzialnością za długi (tzw. przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza) bądź może spadek odrzucić. Czym innym jest zrzeczenie się dziedziczenia, czyli umowa zawarta w formie aktu notarialnego między przyszłym spadkodawcą a przyszłym ustawowym spadkobiercą, którego efektem jest wyłączenie z dziedziczenia tak, jakby zrzekający się nie dożył otwarcia spadku, oraz utrata prawa do zachowku.
Przyjęcie proste. Przyjęcie spadku bez ograniczenia odpowiedzialności za długi (przyjęcie proste) skutkuje tym, że spadkobierca odpowiada za ewentualne długi spadkodawcy całym swoim majątkiem do wysokości długów, nawet jeżeli są one większe od tego majątku. W przypadku przyjęcia prostego spadkobierca nie musi składać w sądzie i u notariusza oświadczenia dotyczącego spadku (o jego przyjęciu lub odrzuceniu) – jego brak jest równoznaczny z przyjęciem prostym.
Przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza. Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza ogranicza odpowiedzialność spadkobiercy za długi do wartości otrzymanego spadku. Oznacza to, że spadkobierca w najgorszym wypadku nic nie zyska, ale również nic nie straci. Zyska, jeżeli po spłacie długów coś zostanie z odziedziczonego spadku.
W tym przypadku spadkobierca ma sześć miesięcy od momentu, w którym dowiedział się o swoim prawie do spadku, na złożenie oświadczenia o przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza. Oświadczenie może złożyć w sądzie rejonowym miejsca zamieszkania lub pobytu albo u notariusza. Jeżeli spadkobierca chce przyjąć spadek przed sądem, musi złożyć wniosek o przyjęcie takiego oświadczenia. Sąd wyznaczy termin posiedzenia, w czasie którego spadkobierca złoży oświadczenie. We wniosku spadkobierca zamieszcza swoje dane osobowe oraz oświadcza, iż spadek po zmarłym w określonym dniu przyjmuje z dobrodziejstwem inwentarza. Dodatkowo załącza akt zgonu spadkodawcy oraz informacje o pozostałych spadkobiercach (ich miejscu zamieszkania, stopniu pokrewieństwa).
Zgodnie z prawem, jeżeli jeden ze spadkobierców przyjął spadek z dobrodziejstwem inwentarza, a pozostali nie złożyli w terminie żadnego oświadczenia, uważa się, że również przyjęli spadek na tej samej zasadzie.
Odrzucenie spadku. Spadkobierca odrzucając spadek, nie dziedziczy ani majątku, ani długów. Jego udział przechodzi na jego dzieci, chyba, że też go odrzucą. Spadkobierca, który odrzucił spadek, traktowany jest tak jakby nie dożył otwarcia spadku.
Wyobraźmy sobie sytuację, w której przegapiliśmy termin, albo nie wiedzieliśmy, że Wujek Zenek umarł na drugim końcu Polski. Jego krewni nie powiedzieli, że umarł. Niemożliwe? To proszę Szanownych Czytelników, by się zastanowili ilu mają dalekich krewnych. Co wtedy należy zrobić? Jest już jedyna możliwość, dodam skuteczna w najlepszym razie w 20% (taką mam skuteczność w tego rodzaju wnioskach), lepsze niż nic. Pozostaje nam złożenie oświadczenie o uchyleniu się od skutków prawnych nie złożenia oświadczenia o przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza.
Wzór w załączeniu…
S, 3 kwietnia 2015 r.
Sąd Rejonowy
w S.
XI Wydział Cywilny
wnioskodawca:
Bank „Grosik”
uczestnicy:
Elżbieta W.
adres
Sygnatura akt: XI XX/15
Oświadczenie o uchyleniu się od skutków prawnych nie złożenia oświadczenia o przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza
- Wnioskodawczyni, Elżbieta W. oświadcza, iż uchyla się od skutków nie złożenia oświadczenia woli o przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza po zmarłym Leszku N., nie złożonego pod wpływem błędu do faktu (faktu istnienia znacznego zadłużenia)
- wnioskodawczyni wnosi o zatwierdzenie uchylenia się od skutków oświadczenia woli przez Sąd.
- wnioskodawczyni oświadcza, że spadek po zmarłym Leszku N. przyjmuje z dobrodziejstwem inwentarza
- wnioskodawczyni wnosi o polecenie komornikowi dokonania spisu inwentarza wchodzącego w skład masy spadkowej
Ponadto wnosi o dopuszczenie i przeprowadzeniu dowodu z przesłuchania uczestników na okoliczność, iż nie utrzymywaliśmy kontaktów ze zmarłym i jego najbliższą rodziną, a w konsekwencji nie wiedzieliśmy o fakcie istnienia znacznego zadłużenia jakie pozostawił zmarły.
UZASADNIENIE
Wnioskodawczyni, nie złożyła oświadczenia co do formy przyjęcia spadku w terminie 6 miesięcy od dnia śmierci spadkodawcy, stąd na podstawie art. 1015 § 2 k.p.c. przyjęła spadek „wprost”. Wnioskodawczyni działała pod wpływem błędu, sądziła, iż spadku nie obciążają długi spadkowe, zmarły przed śmiercią nie informował o zaciągnięciu jakichkolwiek zobowiązań, ponadto nie utrzymywał kontaktów ze spadkobiorczynią. Dopiero z treści wniosku o stwierdzenie nabycia spadku złożonego przez bank spadkobiorczyni dowiedziała się o zadłużeniu zmarłego (jak można domniemywać nie jedynym)
Podstawę uchylenia się przez spadkobiercę od skutków prawnych złożenia oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku może stanowić błąd prawnie doniosły (art. 1019 § 2 w zw. z art. 84 § 1 zdanie pierwsze i § 2 k.c.) jak zasadnie wywiódł Sąd Najwyższy w postanowieniu z 30 czerwca 2005 r. (SN IV CK 799/04 OSNC 2006/5/94). W tymże orzeczeniu Sąd Najwyższy zaakcentował potrzebę zbadania zachowania spadkobiercy, który nie złożył oświadczenia, lub złożył oświadczenie pod wpływem błędu z uwzględnieniem kryterium dochowania należytej staranności.
W przedmiotowej sprawie niewiedza co do istnienia znacznego zadłużenie, o którego istnieniu wnioskodawczyni nie mogła się dowiedzieć spowodowała nie złożenie oświadczenia o przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza. O zadłużeniu, przy czym nie wiadomo czy jest to jedyne zadłużenie zmarłego, wnioskodawczyni dowiedziała się z chwilą otrzymania odpisu wniosku o stwierdzenie nabycia spadku – zachowany jest więc 1 roczny termin do uchylenia się od skutków nie złożenia oświadczenia woli.
Nawet przy najdalej posuniętej staranności nie byłaby w stanie dowiedzieć o zadłużeniu, albowiem nie utrzymywała ze zmarłym i jego najbliższą rodziną jakichkolwiek kontaktów.
dowód: przesłuchanie uczestników
Pozdrawiam i korzystajcie ze wzoru
M.Z.
Tekst ukazał się na portalu: upadlosckonsumencka-pl