Owocem kilkuletniego projektu badawczego, prowadzonego w Instytucie Filozofii i Socjologii PAN, "Strategie przetrwania Żydów podczas okupacji w Generalnym Gubernatorstwie, 1942-1945. Studium wybranych powiatów" jest dwutomowe, opasłe, bo liczące ok. 1700 stron(!), "dzieło" zatytułowane "Dalej jest noc". Ta księga stawia w bardzo złym świetle Polaków, którzy, zdaniem autorów opracowania, przyczynili się do zagłady aż 2/3 tych Żydów, którzy znaleźli się poza obozami i gettami, a którzy szukali pomocy u Polaków.

I można by było powiedzieć, że to nic specjalnie nowego w głośnej ostatnio narracji oskarżycieli wszelkiej maści winiących Polskę i Polaków za wszelkie zło, jakie przyniosła II wojna światowa, gdyby nie jeden bardzo istotny szczegół. To "dzieło" powstało dzięki kilkuletniej pracy wielu ludzi, opłacanych przez państwową, polską, wydawałoby się, bardzo poważną instytucję, jaką jest Polska Akademia Nauk.

Głównymi autorami tego opracowania, którzy kierowali pracami zespołu są: dr hab. Barbara Engleking, kierownik Centrum Badań nad Zagładą Żydów Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, zatrudniona tam na stanowisku profesora, oraz historyk, na stałe mieszkający poza Polską, tytularny profesor Uniwersytetu w Ottawie, dr hab. Jan Grabowski. W zasadzie można tego dzieła nie czytać, by wiedzieć, do jakich wniosków będzie ono prowadzić, bo wystarczy zapoznać się z wcześniejszymi opracowaniami dwojga wymienionych autorów, jak i z ich wypowiedziami o polsko-żydowskich relacjach w czasie II wojny światowej.

Jedną z takich hańbiących, wręcz niebywałych wypowiedzi pani B.E. która jest jaskrawym przejawem szowinizmu i rasizmu jest ta: "Dla Polaków [śmierć] to była po prostu kwestia biologiczna, naturalna… śmierć, jak śmierć… A dla Żydów to była tragedia, to było dramatyczne doświadczenie, to była metafizyka, to było spotkanie z Najwyższym" [TVN 24 „Kropka nad i „, 09.02.2011] za https://vimeo.com/53751099.

Podobnych, skrajnie niesprawiedliwych wobec Polaków wypowiedzi obojga autorów jest całe mnóstwo, wystarczy w wyszukiwarce wpisać ich nazwiska, a w internecie pojawi się ich tyle, że trudno będzie się z nimi wszystkimi zapoznać. Cechą charakterystyczną tych wypowiedzi, zresztą, nie tylko tych wymienionych osób, ale także wielu innych, negatywnie nastawionych do Polaków, jest szafowanie przybliżonymi danymi o Żydach, których mieli zabić Polacy. Jest to o tyle dziwne, że pan Grabowski uważa, a właściwie powtarza za kimś znacznie rozsądniejszym od niego, że "zabić jednego człowieka, to tak, jakby zabić cały świat, a zabić wielu ludzi, ta tak, jakby zabić wiele światów". Jakże więc tak łatwo można szafować przybliżonymi, szacunkowymi liczbami tych, których ktoś rzekomo zabił? W pewnym sensie bliźniaczo podobny do J.G. autor, Tomasz Gross, przed wydaniem swego "Złote żniwa" oceniał liczbę Żydów zgładzonych przez Polaków na 100-200(!) tys, by już w samym opracowani skończyć na kilkudziesięciu tys. Kilkadziesiąt tysięcy, tzn ile, może 20(?), a może 90?A może takich przypadków było jeszcze mniej?

Żydom, tym Żydom, którzy piszą te w/w "dzieła" i inne do nich podobne, najwidoczniej wolno oskarżać Polaków o wszystko i ma to być dla nich bezkarne, "bo im wolno". Nikt rozsądny nie neguje Holokaustu jako takiego, ale wyolbrzymione przypisywanie zbrodni narodowi, który sam był celem dla sprawców wielkiego nieszczęścia, jakim była II wojna światowa, jest nie do przyjęcia. Tym bardziej jest to nie do przyjęcia, że niektóre z tych "dzieł", o jakich wyżej wspominam, finansuje państwo polskie, a sygnuje to Polska Akademia Nauk. Szef pani B.Engelking, prof. Andrzej Rychard, apeluje do premiera, by pozostawił ją na stanowisku przewodniczącej Międzynarodowej Rady Oświęcimskiej. Panie profesorze, czy zna pan tę księgę, którą napisali podlegli panu pracownicy(?), czy weryfikował pan ten projekt, którym zajmowali się przez parę lat(?), czy zna pan ich wcześniejsze dzieła i liczne wypowiedzi i zgadza się pan z nimi(?). Jak pan sam sobie udzieli na te pytania odpowiedzi, a jeszcze lepiej, wypowie je publicznie, to będzie pan wiedział, czy dobrze wypełnia pan swoje obowiązki służbowe w tak ważnej funkcji, jaką pan sprawuje.

Z dużym oporem zabierałem się do pisania tej notatki, ale przydarzył się w międzyczasie pewien fakt, który mnie do tego przynaglił. Otóż 7 lipca, w pewnej, niewielkiej miejscowości na wschodzie Polski odbędzie się uroczystość upamiętnienia pewnej rodziny, która za pomoc okazaną w czasie wojny małemu żydowskiemu chłopcu została rozstrzelana przez Niemców. Dziecko pewnie ocalało, mam taką nadzieję, bo zdążono je z tego domu wyprowadzić, nim pojawili się tam niemieccy oprawcy. Nikt z krewnych wspomnianej rodziny nie szukał winnych tej tragedii, bo główni sprawcy byli znani, nikt nie domagał się podziękowań za ratowanie chłopca, bo przecież to był normalny odruch normalnych ludzi, sprawa została, po tylu latach(!), zupełnie przypadkowo nagłośniona. Pewnie nikt z autorów "Dalej jest noc" na wspomnianą uroczystość się nie wybierze, bo i po co, skoro pani B.E. uważa, (jej wypowiedź za Wikicytaty), że: "Jak do tej pory udokumentowano śmierć ok. 800 Polaków za pomaganie Żydom. Szacuje się, że pomagało ok. 300 tysięcy. Może więc zagrożenie karą śmierci nie było tak nieuchronne, jak się powszechnie sądzi." Jak reagować na takie wypowiedzi, rzekomo mądrych wykształconych ludzi? Jak mają bronić się przed ich oskarżeniami, ci, którzy z mordowaniem Żydów nie mieli nic wspólnego? Jak mają się bronić krewni tej w/w rodziny, która niejako rykoszetem, bo nie bezpośrednio w działaniach wojennych, poniosła, nie tylko te wyżej opisane straty? Kto i jak ma ich przeprosić za fakt, że w innej małej miejscowości, pod koniec wojny, w której mieszkało parę rodzin bardzo blisko spokrewnionych z tą w/w rodziną, jej mieszkańcy w okrutny sposób zostali wymordowani, w tym kilkanaście osób właśnie z tej rodziny, a z samej miejscowości nie został kamień na kamieniu? Czy takimi i podobnymi zbrodniami popełnionymi na Polakach w czasie II wojny światowej zajmie się kiedyś Polska Akademia Nauk?

Czy autorzy tego kontrowersyjnego opracowania o strasznych latach II wojny światowej, zawyżając liczbę jednych ofiar, a inne zaniżając, szczególnie w odniesieniu do tych, którzy ich bronili, a wcześniej przez wieki gościli na swojej ziemi, nie zabijają światów tych, którzy przetrwali?

Tekst ukazał się na Salon24 w dniu 7 czerwca 2018r